مقدمه
در توضیحات تکمیلی سبک پاپ که در مقاله قبلی دادیم، گفتیم که این سبک دارای طیف وسیعی از سازها می باشد، یادگیری یک ساز از میان ساز ها به منظور اشتغال به آموزش موسیقی، نوازندگی در سبک پاپ یا دیگر سبک ها و یا پیگیری یک ساز به عنوان علاقمندی نیازمند آگاهی از انواع ساز هاست.
در دنیای امروز زنان مدرن هم خود از موسیقی آگاهی دارند و هم تلاش می کنند که فرزندانشان را با حداقل یک ساز آشنا کنند. هدف از نگارش این مقاله، آشنایی شما برای انواع سازها به زبان ساده است تا هرچه بهتر بتوانید به این مهم دست یابید.
سازهای زهی
ساز های موسیقی از نظر ظاهر ، صدا و... در دسته بندی هایی قرار می گیر . این دسته بندی ها ، عبارتند از زهی ، کوبهای ، بادی و دسته های دیگر که در این مقاله قصد داریم شما را با انواع ساز های زهی و
هرچیزی که لازم است در مورد این نوع ساز ها بدانید آشنا کنیم با ما همراه باشید.
(chordophones) ساز های زهی به زه صدا
نیز معروف هستند این نوع سازهابه واسطهی ارتعاش زه ، تار و یا سیم تعبیه شده است و این نشان دهندهی آن است که این ساز ها برای تولید صدا از زخمه یا مضراب استفاده می کنند.
انواع ساز های زهی
این ساز ها به دو دستهی مرکب و زخمهی پخش می شوند.
مرکب : یک نوع زه صدا محملی برای زه ها و تشدید
کنندهی است که جزه جدایی ناپذیر ساز نیز هست
زخمهای : با زخمه زدن به وسیله انگشت و یا مضراب
بر عامل ارتعاش شونده ، صدا تولید می شود
انواع سازهای زهی از نظر شیوه نواختن
ساز های زهی بطور کلی از نظر نواختن به سه دسته تقسیم می شوند که در ادامه آنها را با مثال وتوضیح مختصری معرفی خواهیم کرد.
ساز های زهی زخمه ای : بخش اصلی در این
سازها زه است در این ساز ها صدا از طریق زه
تولید میشود.
از معرروف ترین آنها می توان به، تار ، سه تار ،
چنگ ، قانون و...اشاره کرد.
ساز های زهی آرشهای یاکمانی : این ساز ها با
استفاده از کمانه یا آرشه تولید صدا می کند
ساز ویولن ، کمانچه و ...در این دسته قرار می گیرند.
ساز های زهی کوبهای یا ضربه ایی : در این ساز ها
صدا به واسطهی ضربه زدن بر روی زه یا سیم ایجاد
می شود
ساز های پیانو ، سنتور ، و..از سازهای زهی
کوبه ای هستند.
دسته بندی از نظر ساخت
بربط : خانواده ای از زه صدا های مرکب مقید است
که زه های آن به موازرات صفحه ساز کشیده میشود.
چنگ ها : شامل آن دسته از زه صداهای مرکب مطلق
است که زه های آنها عمود بر صفحهی ساز کشیده
میشود.
معازف : خانوادهی از زه صدا ها همراه با محملی با
شکل های مختلف برای زه ها یا بدون تشدید کننده که
در آنها تشدید کننده در صورت وجود ، لزوماجزء
جدایی ناپذیر ساز به شمار نمی آید.
اجزای ساز
زه : رشتهی است از جنس های مختلف که در ساز
های زهی بین دو نقطه ثابت می شود وبر اثر ارتعاش
وظیفه ایجاد صوت موسیقایی را دارد.
صفحهی زیر : شامل قسمت زیرین یا پشتیه جعبهی
صوتی ساز میشود
خرک : قسمت کوچکی است که زه هارا از صفحهی صوتی بالاتر نگه میدارد.
پاشنه : بخشی از کمانهی سازهای زهی که در دست نوازنده قرار میگیر
دکمه : قطعهی کوچکی در انتهای ساز هایی مانند ویولن که سیم هارا به حالت کشیده نگه میدارم
گل یا شبکه : روزن های صوتی که معمولا به شکل گل که بر روی صفحهی ساز های زهی قرار دارد و بین جعبهی صوتی و هوای خارج ساز ارتباط برقرار می کند
زخمه یا مضراب :ابزاری که برای مضراب زدن به ساز های مانند تار به کار می رود.
معرفی سه ساز زهی
در ادامه این مقاله قصد دارم که توضیح مختصری در مورد سه ساز زهی ، ویولن ، چنگ و پیانو به شما بدهم تا بهتر بتوانید سه تا از معروف ترین ساز های زهی دنیا را بشناسید و درک بهتری در مورد ساز های زهی پیدا کنید.
ویولن
ویولن ساز زهی آرشه است . این ساز کوچکترین عضو ساز های زهی آرشه ای است و اصالت این ساز به ایتالیا بر می گردد
تاریخچه ی این ساز به قرن ۹ میلادی در اروپا باز میگردد و بسیاری بر این معتقدند که ویولن نمونهی تکمیل شده از ساز رباب است که به اروپا وارد شده است.
ویولن از سیم گیر ، زیر چانه ، خرک ، خمیدگی میانی ، گریف ( صفحهی انگشت گذاری) ، بدنه ، سیم ها گوشی های کوک ، حلزونی ، آرشه و اجزای آن تشکیل شده است و برای نواختن ویولن ساز در سمت چپ شانه و چانه بر روی چانه گیر قرار می گیر و آرشه در دست راست گرفته میشود .
چنگ
پیداش چنگ از کمان نشات گرفته است . در اثر تیراندازی زه مرتعش شده وصدای کمی به گوش رسید به همین سبب چنگ های اولیه شبیه به کمان از نی و چوپ بوده که زهی میان آن کشیده میشود.
انواع ساز چنگ در قرن های مختلف ایران یافت شده است.چنگ عبارت است از ، محل کوک ، گردن ، زانو ،بدنه ای اصلی ، بورد ایجاد صدا ، پدال ها ، پایه ، ستون ، سیم ها وسر ساز .
پیانو
پیانو اولین بار در شهر پادووای ایتالیا توسط بارتولومئون کریستافوری اختراع شد
پیانو از زمان تولد تاکنون یعنی حدود سه قرن پیش ، نوازندگان زیادی را شیفته خودکرده و توانسته عجایب زیادی را به دنیای موسیقی هدیه بدهد . از معروفترین نوازندگان پیانو در جهان میتوان میتسوکو اوچیدا ، جان ایو تی بوده ، کلارا شومان ، آرتور روبینشتاین ، سرگئی راخمانینف ، موریزیو
پولینی ، موتسارت و... را نام برد .
پیانو های دیواری ، پیانو اسپینت ، پیانو کنسول ، پیانو رویال ، پیانو دیجیتال انواع پیانو هستند.